Page 16 - เรื่อง วัสดุวัฒนธรรม ปูนโบราณ จิตรกรรมฝาผนัง และอาณาจักรทวารวดี

12

1. ดินเหลืองเป็นดินที่มีองค์ประกอบของแร่ลิโมไนท์ (limonite) เป็นแร่ผสมที่มีองค์ประกอบหลัก

เป็น iron oxide hydroxide (-FeOOH) ต้องน าดินเหลืองมาบดจนได้เนื้อสีละเอียด ดินเหลืองนี้ช่าง
โบราณปั้นเป็นแท่งดินสอเขียนบนกระดานชนวน

่
2. ได้จากยางรงค์ (Gamboge) โดยสับตันรงค์เอายางมากรองใส่กระบอกไม้ไผ่สด ย่างไฟออนให้
ุ
็
ร้อนระอ พอน้ ายางแขงเป็นก้อนแล้ว ทิ้งไว้ให้เย็น จึงผ่าไม้ไผ่ออกได้แท่งสีรงค์รูปทรงกระบอก เวลาใช้เอา
มาฝนกับน้ าจะได้สีเหลืองไม่ต้องผสมกาว

3. ได้จากก้อนแร่หรดาล (Orpiment, As S ) เวลาใช้ต้องน ามาบดละเอียดและผสมกาว
2 3
4. ได้จาก lead-tin yellow มีสองชนิด ชนิดที่ 1 เป็นสารประกอบ stannate ของตะกั่ว (lead

stannate, Pb SnO ) ชนิดที่ 2 เป็นสารประกอบซิลิเกตของตะกั่วและดีบุก (Pb(Sn,Si)O )
3
4
2
เขียว: มีหลายชนิดดังนี้
1. สีเขียวตังแชจากสนิมโลหะทองแดง โดยน าเส้นทองแดงที่มาใส่ในภาชนะแก้วที่มีกรดเกลือ

เพื่อให้กัดทองแดงจนเป็นผง ล้างน้ า กรองจนหมดความเป็นกรด
2. สีเขียวตังแชจากแร่มาลาไคต์ (Cu CO (OH) )
3
2
2
3. Emerald Green (Cu(CH COO) .3Cu(AsO ) )
3
2 2
2
4. สีเขียวใบแคได้จากการน ายางรงค์ผสมกับเขม่าหรือหมึกจีน
สีคราม:
1. ได้จากพืชคือต้นคราม (Indigo) และฮอม (Baphicacanthus cusia Brem)
่
2. ได้จากแร่ลาพิส ลาซูรี (lapis lazuli) และอะซูไรท์ (Cu (CO ) (OH) )
3 2
2
3
3. Ultramarine (Na,Ca) (AlSiO ) (SO ,S,Cl) )
8
2
4 6
4
4. Prussian Blue (Fe(III) [Fe(II)(CN) ] )
6 3
4

2.3 การสร้างจิตรกรรมฝาผนังของช่างไทยสมัยโบราณ
1. เมื่อเตรียมผนังปูนฉาบพร้อมแล้ว (หัวข้อ 1.5.2) จะต้องทารองพื้นก่อนการเขียนภาพ ส่วนผสมของ
รองพื้นประกอบด้วยดินสอพองบดละเอียด หมักในน้ า กรองสิ่งสกปรกออกให้หมด แล้วจึงทับน้ าให้ดินสอพอง
หมาด น ามาผสมกับกาวที่ได้จากน้ าต้มเม็ดในของมะขาม เมื่อรองพื้นแห้งแล้ว จึงขัดให้เรียบก่อนเขียนภาพ

ดินสอพองหมักในน้ า ดินสอพองเนื้อละเอียดในน้ า