Page 24 - เรื่อง วัสดุวัฒนธรรม ปูนโบราณ จิตรกรรมฝาผนัง และอาณาจักรทวารวดี

20

4.5 เทคนิค X-ray fluorescence (XRF)
เทคนิคนี้ใช้ในการวิเคราะห์ชนิดและปริมาณของธาตุองค์ประกอบในวัสดุ โดยเทคนิคนี้จะมีการยิงรังสี

เอ็กซ์เข้าไปยังตัวอย่าง อิเล็กตรอนวงในของอะตอมของธาตุในตัวอย่างจะรับพลังงาน และหลุดออกจาก
อะตอม ท าให้อิเล็กตรอนในชั้นที่มีพลังงานสูงกว่าเข้ามาแทนที่ และคายพลังงานออกมา ซึ่งพลังงานที่คาย

ออกนี้จะอยู่ในช่วงของรังสีเอ็กซ์และมีค่าจ าเพาะขึ้นอยู่กับชนิดของธาตุ เรียกพลังงานที่คายออกมานี้ว่า

“characteristic X-ray” เนื่องจากอะตอมต่างชนิดกันจะมีค่าพลังงานของ characteristic X-ray แตกต่าง
กัน ส าหรับการหาปริมาณของธาตุได้จากการวัดความเขมของ characteristic X-ray เทคนิคนี้มีความ
้
คล้ายคลึงกับเทคนิค EDX น ามาใช้ในการวิเคราะห์ชนิดและปริมาณของธาตุองค์ประกอบในตัวอย่างสีเขียวที่
ใช้ในงานจิตรกรรม (Rueangyodjantana & Buntem, 2016) ดังในภาพที่ 10

ภาพที่ 10 สเปกตรัม XRF ของสีเขียวบนงานจิตรกรรม

4.6 การทดสอบสีโดยใช้ปฏิกิริยาเคม ี
จากขอมูลเกี่ยวกับสูตรเคมของสีฝุ่นที่ใช้ในจิตรกรรมฝาผนัง (หัวข้อ 8.3) เราสามารถน าเทคนิคทาง
ี
้
วิทยาศาสตร์ทั้ง 4 ชนิดคือ FT-IR, XRD, SEM-EDEX และ XRF มาใช้ในการตรวจวิเคราะห์ชนิดของสีฝุ่นที่ใช้
ในงานจิตรกรรมฝาผนัง ซึ่งเป็นขั้นตอนที่ส าคัญในกระบวนการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนัง แต่วิธีทางวิทยาศาสตร์

เหล่านี้จะต้องเกี่ยวข้องกับเครื่องมือที่มีความซับซ้อน เราสามารถใช้วิธีทางเคมีมาวิเคราะห์ตรวจสอบ

ึ่
์
เอกลักษณของสีที่ใช้ในงานจิตรกรรมได้โดยไม่ต้องพงพาเทคนิคที่ต้องใช้เครื่องมือที่มีความซับซ้อน โดยใช้
หลักการต่อไปนี้
1. ใช้กล้องจุลทรรศน์ดูลักษณะและสีของผลึก เป็นการตรวจสอบลักษณะเบื้องต้นของสี

ึ้
2. น ามาละลายในกรดอนินทรีย์ เช่น กรดเกลือ (HCl) แล้วสังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขน การละลาย
ของสีเป็นอย่างไร มีแก๊สเกิดขึ้นหรือไม่ แก๊สมีกลิ่นหรือไม่

3. น ามาละลายในเบส เช่น NaOH แล้วสังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น การละลายของสีเป็นอย่างไร มี

การเปลี่ยนแปลงสีของผงสีหรือไม่ อย่างไร